Κυκλοθυμικότητα.

Κυκλοθυμικότητα

Κυκλοθυμική διαταραχή

Στην αρχή της εφηβείας, τα συναισθήματα των εφήβων δεν έχουν ακόμα ωριμάσει, παρόλο που έχει αυξηθεί η ικανότητά ους να τα βιώνουν. Τα συναισθήματά τους μπορεί να είναι ακραία και ποικίλα. Ασήμαντα περιστατικά είναι ικανά να προκαλέσουν σύνθετες αντιδράσεις... Οι έφηβοι είναι ικανοί να εκδηλώσουν έντονες αλλαγές διάθεσης ισορροπώντας μεταξύ ενθουσιασμού και κατάθλιψης, μέσα σε μερικά μόνο λεπτά. Είναι ικανοί να προσεγγίσουν ένα πρόβλημα μελοδραματικά , βλέποντας μονάχα δύο λύσεις- τη θετική ή την αρνητική. 

Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζετε καλά τα παιδιά σας ώστε να μπορείτε να καταλαβαίνετε τη διάθεσή τους. Δεν είναι όλοι οι έφηβοι ευερέθιστοι και κυκλοθυμικοί, αλλά κάποιοι προσπαθούν μ αυτό τον τρόπο να απομακρυνθούν από εσάς. Δώστε στους έφηβους την ελευθερία να είναι κυκλοθυμικοί και παραχωρήστε τους τον δικό τους " χώρο" . Οποτε φαίνονται δεκτικοί, εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία να επικοινωνήστετε μαζί τους, χρησιμοποιώντας χαμηλό και όχι επιβλητικό τρόπο , και αφήστε τους να μιλήσουν περισσότερο. Μέρος της συναισθηματικής ωρίμανσης των εφήβων είναι και η ικανότητα να επιβάλλονται στις ευματάβλητες διαθέσεις τους. Είναι πιθανόν οι συναισθηματικές αλλαγές που περνάνε καθώς και οι αλλαγές στις σχέσεις σας να αναστατώσουν κι εσάς τους ίδιους. Αν όμως εκφράζετε με ειλικρίνεια τα συναισθήματά σας και δείξετε και τη δική σας ευαισθησια, οι έφηβοι ίσως να είναι πιο ανοιχτοί μαζί σας.

Θεραπευτική αντιμετώπιση
Η θεραπευτική αντιμετώπιση συνίσταται στον συνδυασμό ψυχοθεραπείας και φαρμακοθεραπείας. Υπάρχουν και περιπτώσεις όπου η ψυχοθεραπεία από μόνη της μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα. Η θεραπευτική στρατηγική αποφασίζεται ανάλογα με την βαρύτητα της διαταραχής και τις ιδιομορφίες του πάσχοντα. Η επιτυχία της εξαρτάται από την βαρύτητα της διαταραχής και την συνεργασία του πάσχοντα. 

Κατερίνα Φίλη

Η εφηβεία στα αγόρια και στα κορίτσια.

Η εφηβεία στα αγόρια και στα κορίτσια.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΦΙΛΗ

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ - ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ

H εφηβεία είναι η περίοδος κατά την οποία το παιδί σας ολοκληρώνει

κατά το ήμισυ τη φυσική του ανάπτυξη. Με την έναρξή της, το

κεντρικό νευρικό σύστημα πυροδοτεί την έκκριση αυξητικών ορμονών,

οι οποίες επηρεάζουν τόσο το ύψος, όσο και το βάρος. Για τα

περισσότερα δεκατριάχρονα κορίτσια, ο κύκλος της ανάπτυξής τους

μπορεί να ολοκληρώνεται, αλλά και για πολλά δεκατριάχρονα αγόρια,

μπορεί μόλις να αρχίζει.

Για τα κορίτσια, η εφηβεία μπορεί να ξεκινήσει οποιαδήποτε στιγμή από

τα εφτά μέχρι τα δεκαεφτά τους χρόνια. πολλά κορίτσια μπορεί να

ξεκινήσουν τον κύκλο της ανάπτυξης στα οχτώ, αλλά στα περισσότερα

συμβαίνει στα δέκα ή έντεκά τους χρόνια. Σε όποια ηλικία κι αν

αρχίσει, στα κορίτσια χρειάζονται συνήθως πέντε χρόνια για να

συντελεστούν όλες οι αλλαγές της εφηβείας. Για τα αγόρια η εφηβεία

ξεκινά από τα οχτώ έως τα δεκατρία τους χρόνια. τα περισσότερα

ξεκινούν τον κύκλο της ανάπτυξης γύρω στα δεκατρία. Τα αγόρια

χρειάζονται τέσσερα έως έξι χρόνια για να περάσουν απ’ όλα τα στάδια

της εφηβείας.

Μοτίβα Ανάπτυξης

Ο καθοριστικός παράγοντας, ο οποίος θα προσδορίσει το ύψος και το βάρος που θα έχει ως ενήλικας ο έφηβός σας, είναι η γενετική κληρονομιά που έχει από τις δύο οικογένειες των γονιών του. Για να πάρει μια ιδέα, πώς θα μοιάζει όταν μεγαλώσει, αρκεί μόνο να ρίξει μια ματιά στους συγγενείς του.

Επίσης, σημαντικοί παράγοντες για την ανάπτυξη είναι η διατροφή και η σωματική άσκηση, ενώ κάποιες έρευνες έχουν ανακαλύψει σχέση ανάμεσα στους ρυθμούς ανάπτυξης των παιδιών και στο συναισθηματικό περιβάλλον τους. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, αποκαλύπτεται ο σωματότυπος του εφήβου σας. Μπορεί να είναι ενδομορφικός, μεσομορφικός ή εξωμορφικός. Οι ενδομορφικοί τείνουν να είναι «στρογγυλότεροι» και να έχουν καμπύλες. Οι μεσομορφικοί είναι μυώδεις. Οι εξωμορφικοί έχουν την τάση να είναι από τη φύση τους αδύνατοι και γωνιώδεις. 

Τα παιδιά θα πρέπει να γνωρίζουν ότι και οι τρεις αυτοί διαφορετικοί σωματότυποι είναι φυσιολογικοί. Για παράδειγμα, μια ενδομορφική 16 έφηβη στο ιδανικό βάρος της, ίσως φαίνεται βαρύτερη από μια εξωμορφική φίλη της, επίσης στο ιδανικό βάρος της.

Σχεδόν όλοι οι μύες και τα οστά του γιου σας μεγαλώνουν κατά την

περίοδο ανάπτυξης στην εφηβεία. Τα οστά του κρανίου του γίνονται

κατά 15% παχύτερα. Το μέτωπο γίνεται πιο προτεταμένο, τα οστά της

σιαγόνας αναπτύσσονται και έρχονται προς τα εμπρός, ενώ

αναπτύσσονται και οι μύες του προσώπου. Όλες αυτές οι αλλαγές

φαίνονται εντονότερα στα αγόρια παρά στα κορίτσια.

Το μεγαλύτερο μέρος του ύψους που κερδίζει κανείς κατά την εφηβεία,

προέρχεται από την ανάπτυξη του κορμού – μια ανάπτυξη που

συμβαίνει αφού ολοκληρώσουν τη δική τους ανάπτυξη τα χέρια, τα

πόδια και τα πέλματα. Γι’ αυτό, κάποιοι νέοι, μέχρι να αναπτυχθούν

πλήρως, μοιάζουν να έχουν τεράστια χέρια και πόδια σε σχέση με το

ύψος τους. Οι ώμοι και το στήθος είναι τα μέρη του σώματος που

ολοκληρώνουν τελευταία την ανάπτυξή τους.

Στα μισά περίπου της εφηβείας (γύρω στα δεκαπέντε) τα αγόρια

φτάνουν και ξεπερνούν τα κορίτσια σε σωματική ανάπτυξη. Πριν από

την εφηβεία, τα αγόρια είναι ελαφρώς ψηλότερα από τα κορίτσια. Μετά

την εφηβεία, η μέση διαφορά ύψους ανάμεσα στα δυο φύλα είναι 12,5

εκατοστά. Εκτός από το ύψος, οι πιο φανερές σωματικές διαφορές

ανάμεσα στα δυο φύλα είναι το γεγονός ότι πλαταίνουν οι ώμοι στα

αγόρια και οι γοφοί στα κορίτσια. Αυτές οι φυσιολογικές διαφορές

προκαλούνται από την επίδραση των ορμονών του κάθε φύλου στην

ανάπτυξη του σκελετού.

Tα βιβλια της κ. Φίλη

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Tα βιβλια της κ. Φίλη ,  έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον , είναι γραμμένα σε απλή γλώσσα , αποτελούν έναν πολύτιμο σύμβουλο για τον καθένα από εμάς και αγγίζουν με ευαισθησία τα προβλήματα της σύγχρονης οικογένειας

Για   νέους γονείς  ή γονείς με  μικρά παιδιά :

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ / ΟΙ ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΦΙΛΙΕΣ

Η μητέρα και ο ρόλος της στην ανάπτυξη του παιδιού

Σαν χθεσινά παιδιά, σημερινοί ή αυριανοί γονείς, έχουμε όλοι άμεση εμπειρία της μητρικής φροντίδας. Η φύση, όμως, αυτής της ιδιότητας παραμένει μυστηριώδης.

Είναι άραγε ένα ένστικτο όπου η κακοποίηση ή η  αδιαφορία είναι σπάνιες και παθολογικές αποκλίσεις του; Η είναι μία δεξιότητα που εξελίσσεται με την ίδια την άσκηση αυτής της ιδιότητας;

Αναγνωρίζοντας το πολυσύνθετο χαρακτήρα των σχέσεων ανάμεσα στη μητέρα και το παιδί  τίθεται το ερώτημα αν η μητρική φροντίδα  είναι βασικά κάλυψη των αναγκών του παιδιού, στάση , παροχή ερεθισμάτων ή μια αμοιβαία συγχρονισμένη δραστηριότητα , όπου ο ρόλος του μωρού, , ακόμη κι αν είναι νεογέννητο, δεν είναι καθόλου παθητικός.

Στο βιβλίο αυτό υπάρχουν μαρτυρίες, από πρόσφατες μελέτες κι ερευνητικά προγράμματα, που μπορούν να μας οδηγήσουν όχι μόνο σε μια καλύτερη κατανόηση του τι είναι απαραίτητο για την αποτελεσματική άσκηση του μητρικού έργου, αλλά και στην εκτίμηση της επίδρασης του πρώτου δεσμού του παιδιού στην κατοπινή συναισθηματική ζωή του και στον προσδιορισμό της σπουδαιότητας ή μη του συχνά αναφερόμενου « δεσμού αίματος» ή «μητρικού ένστικτου».

Ο ρόλος του πατέρα στην ανάπτυξη του παιδιού

Ο πατέρας , που,παραδοσιακά , αφήνει την ευθύνη της ανατροφής των παιδιών του σχεδόν ολοκληρωτικά στη γυναίκα του, έχει αντικατασταθεί σήμερα από μια γενιά πατέρων που αναλαμβάνουν οι ίδιοι να φροντίζουν τα παιδιά τους, μιας και η γυναίκα τους εργάζεται ή μετά από ένα διαζύγιο.

Πολύ πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι, από τους οχτώ κιόλας μήνες της ζωή  του, το βρέφος είναι δυνατό να προσκολληθεί στον πατέρα του, παρά σε οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο ( ακόμη κι αν αυτό είναι η μητέρα), γιατί ο πατέρας παίζει πιο συχνά με το παιδί του και του δίνει ερεθίσματα. Τα κορίτσια που έχουν καλές σχέσεις με τον πατέρα τους μπορούν να αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερη άνεση τα’ άλλα πρόσωπα και να νιώθουν ασφαλή στις κοινωνικές τους σχέσεις . Τα αγόρια πάλι  όταν διατηρούν καλές σχέσεις με τον πατέρα τους, είναι πιο ικανά να προσαρμοστούν μετά από ένα ενδεχόμενο διαζύγιο των γονιών τους.

Το βιβλίο αυτό δείχνει, με άρτια βιβλιογραφική ενημέρωση τη σημασία του πατέρα στην ανάπτυξη του παιδιού από τη βρεφονηπιακή ηλικία ως την εφηβεία.

Ο ρόλος της φιλίας στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού

Η φιλία γενικά είναι μία σχέση που χαρακτηρίζεται από στοργή, αμοιβαιότητα και δέσμευση μεταξύ ατόμων που θεωρούν πως είναι λίγο πού ίσοι μεταξύ τους. Οι παιδικές φιλίες είναι πάρα πολύ σημαντικές για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών γιατί:

·         Τα παιδιά αναπτύσσουν βασικές κοινωνικές δεξιότητες, όπως την επικοινωνία,τη συνεργασία και την ικανότητα να ενταχθούν σε μια ήδη σχηματισμένη ομάδα.

·         Παρέχουν στα παιδιά πληροφορίες για τον εαυτό τους, τους ‘αλλους και τον κόσμο.

·         Προσφέρουν διασκέδαση και βοηθάνε στη ανακούφιση από το στρες της καθημερινής ζωής.

·         Παρέχουν πρότυπα στενών σχέσεων που θα γίνουν σημαντικές αργότερα στη ζωή

Το βιβλίο αυτό παρέχει σημαντικές πληροφορίες στους ενήλικες για το πώς συμπεριφέρονται τα παιδιά όταν είναι με τους φίλους τους, και το πώς αυτές οι εκδηλώσεις συμπεριφοράς επηρεάζουν την προσωπικότητα και τη ψυχοσύνθεσή τους. Είναι ένας καλός « σύμβουλος» για μικρούς και για μεγάλους, γιατί δείχνει, με παραδείγματα μέσα από την καθημερινή ζωή των παιδιών, όλες τις εκφάνσεις της παιδικής φιλίας, και δίνει λύσεις σε θέματα συγκρούσεων, που αναπόφευκτα προκύπτουν. Το βιβλίο αυτό, δεν πρέπει να λείπει από κα μία οικογένεια που έχει παιδιά και ενδιαφέρεται  για την ψυχική τους υγεία και τη σωστή ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους.

Ψυχικη Αρμονία…Εξερευνώντας τον εαυτό μας

Η αναγνώριση των προσωπικών μας τάσεων , σκέψεων και συναισθημάτων, η διάκριση των φόβων και των ανασφαλειών μας και η τροποποίηση αυτών που μσς ενοχλούν, οδηγούν στην αποδοχή και στην εκτίμηση του εαυτού μας. Η στάση αυτή προς τον εαυτό μας γίνεται εύκολα αντιληπτή και κερδίζει τους άλλους, οι οποίοι με τη σειρά τους μας δείχνουν την εκτίμησή τους . Δημιουργούνται έτσι συνθήκες αποδοχής και αλληλοεκτίμησης.

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε γιατί θεωρώ ότι η ψυχική υγεία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της υγείας και της ποιότητας ζωής και συνδέεται άμεσα με  το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να αναγνωρίζει τον εαυτό του, να αξιοποιεί τις δυνατότητές  του και να συμβιώνει αρμονικά με τους γύρω του . Απευθύνεται σε άτομα κάθε ηλικίας, αλλά κυρίως σε αυτά που νιώθουν αποξενωμένα από το φυσικό περιβάλλον και εμφανίζουν σημάδια προσωπικής δυσλειτουργίας.

Διαβάζοντας αυτό  το βιβλίο, δίνουμε μια ευκαιρία στον εαυτό μας για να δούμε τη ζωή μας και τις σχέσεις μας μ έναν διαφορετικό τρόπο…

Δείτε τα αγαπημένα σας πρόσωπα με άλλη ματιά.

Φροντίστε τις σχέσεις σας με τα παιδιά σας, τον σύντροφό σας … Μάθετε πώς μπορείτε να βελτιώσετε τη ζωή σας …Δώστε μια ευκαιρία στον εαυτό σας και στην οικογένειά σας για μια καλύτερη ποιότητα ζωής.

Τα βιβλία « Σύγχρονη Ψυχολογία» είναι ένας πολύτιμος σύμβουλος για εσάς, έτσι ώστε να βελτιώσετε τις σχέσεις με τους γύρω σας, σε μία εποχή όπου η μοναξιά και η αποξένωση από τη μια , η ένταση μας και το άγχος από την άλλη έχουν κυριεύσει την καθημερινότητά μας.

Βάλτε έναν καλό φίλο στο σπίτι σας…. Και δεν θα το μετανιώσετε… Κάντε ένα χρήσιμο δώρο.

ΘΩΡΑΚΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΨΥΧΗ

ΠΟΙΟΙ ΑΝΤΕΧΟΥΝ ΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ;

 Γράφει για τον ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗ η Κατερίνα Φίλη, Ειδική Παιδαγωγός- Ψυχολόγος

.

ΘΩΡΑΚΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΨΥΧΗ

 Είναι αρκετοί οι επιστήμονες που πιστεύουν ότι το ψυχικό σθένος μπορεί να διδαχτεί. Η σύγχρονη ψυχολογία προσπαθεί να βοηθήσει τους άνθρωπους να οργανώσουν τις δυνάμεις τους σε τρεις κατηγορίες:

α) “ έχω” ( ισχυρές σχέσεις, κάποιο ρόλο να παίξω στην οικογένεια και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον)

β) “είμαι” ( άνθρωπος με ελπίδα και πίστη, νοιάζομαι για τους άλλους, υπερήφανος γιατον εαυτό μου)

γ) “ μπορώ” ( να επικοινωνώ με τους άλλους, να λύνω προβλήματα, να κατανοώ το χαρακτήρα των ανθρώπων, να επιδιώκω καλές σχέσεις).

Εχει διαπιστωθεί ότι οι άνδρες αντλούν περισσότερη αυτοπεποίθηση και δυνάμεις απο την κατηγορία “ έχω” , ενώοι γυναίκες από την κατηγορία “ είμαι” .

“ Ολοι οι άνθρωποι όμως έχουν την ικανότητα να θωρακίσουν την ψυχή τους”. Χωρίς υπερβολές, είναι μία ριζική αλλαγή των προσεγγίσεων που επιχειρεί η ψυχολογία, η οποία , πριν λίγα χρόνια, έδινε έμφαση στις νοσηρές καταστάσεις που μπορούσε να δημιουργήσει ένα προβληματικό περιβάλλον. Οι ψυχολόγοι πίστευαν ότι ο σημαντικότερος παράγοντας που διαμορφώνει τον άνθρωπο είναιτο περιβάλλον.Το κακό περιβάλλον θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε μία μη λειτουργική προσωπικότητα. Ομως, μία απο τις μεγαλύτερες  και καλύτερες μελέτες που έχουν γίνει γύρω από τοζήτημα αυτό ,ανατρέπει την πεποίθηση αυτή. Στατιστικά δεδομένα δείχνουν ότι:

·         Σε πλήθος παιδιών που μεγάλωσαν μέσα στη φτώχεια , σε οικογένειες όπου κυριαρχούσε ο φόβος και ενδημούσαν προβλήματα όπως αλκοολισμός και η επιθετικότητα, ένα ποσοστό 30% δεν παγιδεύτηκε  οριστικά στα δίχτυα της εγκληματικότητας και της ανεργίας. Αντίθετα τα πήγαν πολύ καλά στο σχολείο, άρχισαν να δουλεύουν σε δουλειές που υπόσχονταν ένα αξιοπρεπές μέλλον, και , το κυριότερο, ως ενήλικοι αισθάνονταν ολοκληρωμένοι και δυνατοί άνθρωποι.

·         Το σημείο κλειδί είναι ότι ,η ανατροφή που δέχεται ένα παιδί ,( καλή ή κακή) δεν ισοδυναμεί με ισόβια φυλακή. Επομένως ,έναν από τους μύθους που καταρρίπτουν μελέτες της Σύγχρονης Ψυχολογίας είναι οτι ,μια κακή αρχή δεν φτιάχνει οπωσδήποτε ένα κακό πρόσωπο.  Ενα παιδί που έχει κακοποιηθεί ,δεν θα κακοποιεί απαραιτήτως και τα δικά του παιδιά.

Φιλικά μαζί σας

Κατερίνα Φίλη

( Η συνέχεια στο επόμενο τεύχος... “ Η τεχνική της απόστασης”)

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

Γράφει η Κατερίνα Φίλη
Ειδική Παιδαγωγός- Ψυχολόγος

ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΜΑΣ ΦΕΡΝΕΙ ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ

Οταν ένα γεύμα από τελετουργία γίνεται μια καθημερινήσυνήθεια μεταξύ δύο επαγγελματικών υποχρεώσεων...όταν το οικογενιεακό τραπέζι έχει γίνει για τους συζύγους μια μακρινή ανάμνηση,τότε ίσως να βρισκόμαστε πριν από τη διάλυση της ίδιας της οικογένειας...

 

ΠΩΣ Η ΤΡΟΦΗ ΕΝΩΝΕΙ  ΚΑΙ ΧΩΡΙΖΕΙ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ενός γεύματος στο εστιατόριο και ενός στο σπίτι; Γιατί όλο και πιο συχνά οι οικογένειες γιορτάζουν τρώγοντας έξω;

Το φαγητό είναι μια ψυχολογική όσο και σωματική εμπειρία, επειδή μπορεί να αποτελέσει έναν τρόπο κατανόησης του κόσμου...Αν παρατηρήσουμε τους ανθρώπους καθώς τρώνε, μπορούμε να ανακαλύψουμε ποιοι πραγματικά είναι......

ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΙ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

Το φαγητό είναι ένας τρόπος να πούμε στον κόσμο ποιοι είμαστε, είναι ένας τρόπις να θέτουμε όρια. Μπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει αυτόστα μικρά παιδιά. Οταν κάθονται στο τραπέζι, λένε “αυτό είναι δικό μου” ή “δεν το θέλω αυτό” . Ολοι ξέρουμε οτι είναι πρακτικά αδύνατον να υποχρεώσουμε οποιονδήποτε να φάει κάτι που δεν θέλει, εκτός αν του βάλουμε σωληνάκι στο λαιμό! Το φαγητό είναι λοιπόν είναι ένας τομέας στον οποίο μπορουν να εκφραστούν ελεύθερα. Ολοι θυμόμαστε τους γονείς μας να μας απειλούν: “ Αν δεν φας αυτό ή εκείνο δεν θα σηκωθείς από το τραπέζι”. Και όλοι θυμόμαστε τον εαυτό μας αποφασισμένο να καθίσει εκεί όλη μελ΄ρα μέρα λέγονας: “ Οχι, δεν θα με αναγκάσεις” - φράση που σημαίνει “ μ αυτό το πείσμα θα σου πω ποιος είμαι στην πραγματικότητα”. Η διαδικασία αυτή φαίνεται ότι συνεχίζεται καθώς μεγαλωνουμε και η διαφορά από την παιδική ηλικία είναι ότι πλέον γίνετια πιο συνειδητή. Ενα σημαντικό κριτήριο που χρησιμοποιούμε για ναπροσδιορίσουμε τους ανθρώπους είναι το είδος του φαγητού που προτιμούν. Οταν λέμε για κάποιον “ τρέφεται με πίτσες και χάμπουργκερ” ή “ συχνά παραγγέλνει σολωμό και σαμπάνια” , ξέρουμε αυτομάτως ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου που έχουμε μπροστά μας. Είναι ένα γεγονός που το εκμεταλλεύονται και οι πολιτικοί. Όταν πηγαίνουν σε κάποια συνοικία και τρώνε σουβλάκι, στέλνουν στους ψηφοφόρους τους το μήνυμα “ είμαι σαν κι εσάς. Τρώω το ίδιο φαγητό με εσάς”. Μερικές φορές το φαγητό μπορεί να επηρεάζει ακόμα κα ιτην επιλογή των φίλων μας. Ένας άνθρωπος που περνά πολλές ώρες της ζωής του τρώγοντας πολύπλοκα γεύματα σε ακριβά εστιατόρια δεν θέλει να συνδεθεί φιλικά με κάποιον που αποστρέφεται αυτόν τον τρόπο ζωής.

ΕΘΝΙΚΕΣ  ΔΙΑΦΟΡΕΣ  ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ

Διαφορετικοί πολιτισμοί αντιμετωπίζουν διαφορετικά το φαγητό: Στην Κίνα οι άνθρωποι συνήθως χαιρετούν ο ένας τον άλλον με την ερώτηση “ έχετε φάει΄”, που υποδηλώνει το μεγάλο σεβασμό ων Κινέζων στην τροφή και τον κεντρικό ρόλο που παίζει στη ζωή τους. Αντίθετα η παράδοση επέβαλλε παλαιότερα στο μέσο Αμερικανό πολίτη σχεδόν να ενοχλείται από το φαγητό. Η ιδέα της τροφής ως απόλαυσης είναι  βαθιά ανησυχητική. Πόσα παιδιά κοιμούνται νηστικά επειδή η μητέρα τους τα τιμώρησε ,γιατί δεν τους άρεσε το μεσημεριανό φαγητό; Για μερικές οικογένειες, κυρίως στην επαρχία , το φαγητό είναι θέμα ταμπού. Η αντίθεση είναι μεγάλη στις πόλεις, όπου εκεί η οικογένεια δύσκολα βρίσκεται καθημερινά γύρω από το ίδιο τραπέζι. Οπότε το τι τρώει ο καθένας, εν είναι και άμεσα ελεγχόμενο π.χ. το φαγητό μπορεί να είναι από ένα πιάτο μαγειρεμένο φαγητό έως ένα απλό τοστ ή μια σαλάτα.

Υπάρχουν τεράστιες πολιτιστικές διαφορές μεταξύ των ανθρώπων, καθώς και διαφορές που δημιουργούνται με τη πάροδο του χρόνου στο πλαίσιο του ίδιου πολιτισμού. Έως πολύ πρόσφατα ακόμη, σε ολόκληρο τον κόσμο, το σημαντικότερο πρόβλημα της καθημερινής ζωής ήταν η εξασφάλιση της τροφής της οικογένειας. Οι γυναίκες περνούσαν τις περισσότερες ώρες της ημέρας ετοιμάζοντας το φαγητό. Τώρα έχουμε επιλογές που οι άνθρωποι ποτέ άλλοτε στην ιστορία δεν είχαν. Ταυτόχρονα,η τροφή αποτελεί και έναν τρόπο να προσδιορίσουμε την εθνική και πολιτιστική μας ταυτότητα. Με τις σημερινές μετακινήσεις ατόμων αλλά και ολόκληρων πληθυσμών από τη μια γωνιά του πλανήτη στη άλλη, το φαγητό αποτελεί και έναν τρόπο να πούμε “ αυτοί είμαστε, αυτές είναι οι τροφές που φέραμε από την  πατρίδα μας”. Οταν οι άλλοι άνθρωποι αποδέχονται τις γευστικές τους προτιμήσεις, είναι σαν να αποδέχονται και τους ίδιους παρ' όλο που είναι “ξένοι”. Εκείνοι που δεν αλλάζουν εύκολα τις γευστικές τους συνήθειες, εκείνοι που σχεδόν πεισματικά αρνούνται να πειραματισθούν, είναι συνήθως άνθρωποι πολύ κλειστοί και δεν εκφράζουν εύκολα τα συναισθήματά τους.

ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ

Το φαγητό δεν προσδιορίζει όμως μόνον τις πολιτιστικές διαφορές  μεταξύ των λαών , προσδριορίζει επίσης τις οικογενειακές μας σχέσεις και συμβάλλει καθοριστικά στο σχηματισμό της ψυχοσύνθεσης των παιδιών μας. Τα περισσότερα παιδιά λατρεύουν τη μαγειρική, αν βέβαια τους δώσουμε την ευκαιρία να την  ανακαλύψουν. Η μαγειρική είναι ένα είδος μαγείας. Παίρνεις αλεύρι, νερό και προζύμι και όλα αυτά μαζί αρχίζουν ξαφνικά να φουσκώνουν. Ο,τι συμβαίνει μέσα σ'έναν κοινό φούρνο επίσης είναι εκπληκτικό . Τα φαγητά αλλάζουν χρώματα , αλλάζουν σχήμα, μυρίζουν υπέροχα. Πολύ λίγα παιδιά θα απέρριπταν την ευκαιρία να πειραματιστούν στην κουζίνα. Σήμερα, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει πια μαγεία στην κουζίνα. Ομως, υπάρχει, είναι εκεί. Απλώς εμείς έχουμε την τάση να δυσκολεύουμε τα πράγματα, καθώς έχουμε πεισθεί ότι χρειαζόμαστε π.χ. ένα σωρό ακριβά εργαλεία και σκεύη, μαθήματα μαγειρικής και πολύ χρόνο. Σήμερα θεωρούμε τη μαγειρική σαν ένα είδος αναψυχής μάλλον, παρά σαν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής μας ζωής. Οι άνθρωποι χαρακτηρίζουν κάποιον “ καλό μάγειρα”, όταν μπορεί  να τους παρουσιάσει ένα μεγαλοπρεπές και περίπλοκο πιάτο. 
Το να είναι όμως κάποιος καλός μάγειρας σημαίνει απλώς να είναι εφευρετικός. 

Σημαίνει να μπορεί να ετοιμάσει ένα γευστικό φαγητό με ό,τι υπάρχει εκεινητη στιγμή στην κουζίνα. Και το φαγητό αυτό πρέπει να ετοιμαστεί για όλα τα μέλητης οικογένειας. Σήμερα, ακόμη και όταν οι άνθρωποι κάθονται στο οικογενειακό τραπέζι, πολύ συχνά δεν τρώνε το ίδιο φαγητό: Τα παιδιά τρώνε το παιδικό γεύμα των McDonald's. Η μαμά τρώει μία πρόχειρη σαλάτα και ένα σάντουιτς από το πιο κοντινό εστιατόριο έτοιμου φαγητού και ο μπαμπάς ζεσταίναι στο φούρνο μκροκυμάτων ό,τι απέμεινε απότοτ χθεσινό κινέζικο. Κι αυτή φαίνεται πως είναι από τις καλύτερες περιπτώσεις, γιατί τουλάχιστον κάθονται όλοι μαζί στο τραπέζι- φαινόμενο που σπανίζει πια. Το τέλος του οικογενειακού φαγητού αποτελεί τραγωδία.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΦΑΓΗΤΟΥ

Το πιο σημαντικό πράγμα γύρω από το φαγητό δεν είναι το ίδιο το φαγητό, αλλά ότι καθόμαστε όλοι μαζί, σταματάμε τις άλλες μας δραστηριότητες, προσέχουμε ο ένας τον άλλον και μιλάμε. Είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να ενισχυθούν οι οικογενειακοί δεσμοί.

Ολοι οι γονείς ξέρουν ότι, όταν ρωτούν τα παιδιά τους “ τι έγινε σήμερα στο σχολείο;” συνήθως παίρνουν την ίδια απάντηση “ τίποτα” . Κατόπιν αρχίζουν να τρώνε, συζητουν για άσχετα θέματα, και ύστερα από 15 λεπτά το παιδί τους λέει ξαφνικά “ Ξέρεις τι μου είπε ο δάσκαλος σήμερα;” Οχι μόνον τα παιδιά, αλλά και οι μεγάλοι χρειάζονται κάποιοχρόνο ηρεμίας, χρειάζονται την προσοχή των άλλων όταν πρόκειται να εκμυστηρευτούν κάτι. Και κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει όταν το παιδί τρώει γάλα με μπισκότα. Ενα τέτοιο γεύμα διαρκεί πέντε λεπτά. Το παιδί χρειάζεται περισσότερο χρόνο, έχει ανάγκη να ξέρει οτι θα καθίσει στο τραπέζι για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα μαζί με τους γονείς του. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να τρώνε όλοι στην οικογένεια το ίδιο φαγητό, την ίδια στιγμή, στο ίδιο τραπέζι. Είναι ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος να ενισχυθούν οικογενειακοί δεσμοί και να εδραιωθεί η ενότητα της οικογένειας. Υπάρχει κάποιο τίμημα όταν ο καθένας τρώει το δικό του μικρό γεύμα στα δικά του πέντε λεπτά. Η συνήθεια αυτή έχει βαθιές ψυχολογικές επιπτώσεις και η γενιά των παιδιών που μεγαλώνουν τρώγοντας μόνα τους, είναι πολύ διαφορετική. Δεν εντάσσονται εύκολα σς.την κοινωνία και δυσκολεύονται να διαμορφώσουν ουσιαστικές φιλικές σχέσεις. Χάνουν επίσης κάθε αίσθηση των οικογενειακών παραδόσεων, γιατί οταν η μητέρα ή ο πατέρας μαγειρεύουν ένα φαγητό, δίνουν κάτι από τον εαυτό τους στους άλλους.

ΓΙΟΡΤΕΣ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ

Η διάλυση των ανθρώπινων σχέσεων μεταβάλλεται σε πραγματική καταστροφή με τη νέα τάση να γιορτάζουν οι οικογένειες τα Χριστούγεννα και το Πάσχα σε εστιατόρια και ξενοδοχεία. Σε μια κοινωνία στην οποία οι άνθρωποι δεν μαγειρεύουν όπως άλλοτε, οι γιορτές είναι μια μεγάλη ευκαιρία να βρεθούν μαζί όλοι στο σπίτι. Και ποτέ ένα εστιατόριο δεν πρόκειται να μας θυμίσει το  σπίτι μας. Μπορεί η έξοδος αυτή να απαλλάσσει ορισμένες οικογένειες απότις εντάσεις και τους καβγάδες των γιορτών, όμως τις απαλλάσσει επίσης και από τις ιδιαίτερες συνθήκες και παραδόσεις της. Για παράδειγμα, από τη φρικτή μαγειρική της θείας: “ θεέ μου θα φέρει πάλι αυτή την τρομερή κατσαρόλα με το ψητό που κανείς δεν θέλει να φάει” βγαίνει μία πλούσια σε συναισθήματα κατάσταση και συχνά ένα χιούμορ, που χαρακτηρίζει μόνο τη συγκεκριμένη οικογένεια.Αντίθετα, το να πληρώνεις κάποιον για να σου φέρει το φαγητό στο τραπέζι ενός εστιατορίου ειναι μια διαδικασία στείρα.
Ο ρόλος των εστιατορίων πρέπει να περιορίζεται στην προσφορά μιας ιδιαίτερης απόλαυσης – πρέπει να σου προσφέρουν κάτι που δεν μπορείς να έχεις στο σπίτι σου. Μπορείς να περάσεις μια βραδιά σαν πλούσιος αν δειπνήσεις σ' ένα ακριβό εστιατόριο. Από την άλλη πλευρά, το φαγητό στο σπίτι πρέπει πάνω απ' όλα να είναι άνετο και ευχάριστο. Αυτό σημαίνει να μπορείς να βάλεις τους αγκωνες στο τραπέζι και να καθίσεις εκεί όσο πραγματικά θέλεις. Σημαίνει να μην έχεις άγχος ότι περιμένουν οι άλλοι πελάτες να φύγεις. Όταν κάποιος καλεί ανθρώπους για να φάνε μαζί στο σπίτι,έχει την πολυτέλεια του χρόνου, του χώρου, έχει την άνεση να μη μαζέψει αμέσως το τραπέζι ή να μη σερβίρει το φαγητό αμέσως μόλις βγει από το φούρνο, επειδή οι καλεσμένοι του έχουν μια ενδιαφέρουσα συζήτηση. Με  τον τρόπο αυτό δίνουμε μαθήματα ζωής και στα παιδιά μας. Τι μήνυμα όμως τους δίνουμε όταν γιορτάζουμε τα γενέθλιά τους στους παιδότοπους, όπως προστάζει η καινούργια μόδα; “Ας μη δείξουμε το σπίτι μας σε κανέναν, είνια τόσο χάλια. Καλύτερα να μην μπει κανείς.” Πρόκειται για μια αμυντική προσέγγιση της ζωής, που εμποδίζει την ανάπτυξη ζεστών, ανθρώπινων σχέσεων. Εκδηλώνουμε κάποια γενναιότητα όταν καλούμε ανθρώπους στο σπίτι μας που ξέρουμε ότι μπορεί να μας επικρίνουν: “ Το σπίτι είναι μικρό και τα ασημικά αγυάλιστα. Τι απαίσιο τραπεζομάντηλο! “ είνια σχόλια που ίσως ακουστούν πίσω από την πλάτη μας. Παρ' όλα αυτά , η προσφορά του σπιτιού είναι πολύτιμη, γιατί με τον τρόπο αυτό εκφράζουμε την ετοιμότητά μας να μοιραστούμε αυτό που είμαστε με τους άλλους.

Συμβουλές Προσωπικής Ανάπτυξης

filika1@yahoo.gr

τηλ. 6946905802

Πώς να βοηθήσουμε τα παιδιά μας στην κρίσιμη ηλικία της εφηβείας;

Διαχείριση κρίσεων στην οικογένεια

Από την Ειδική Παιδαγωγό – Ψυχολόγο

Κατερίνα Φίλη

Θυμάμαι ότι τα χρόνια της εφηβείας μου κύλησαν πολύ γρήγορα, γεμάτα από ανάμικτα συναισθήματα , μια λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην προσμονή και το φόβο. Προσμονή για όλες τις δυνατότητες που ανοίγονταν μπροστά μου, αλλά και το φόβο ότι δεν θα μπορούσα να ανταποκριθώ στις προσδοκίες της οικογένειάς μου, των φίλων μου, των δικών μου.Κι αυτά τα συναισθήματα έβλεπα και στα δυο έφηβα παιδιά μου , πριν φτάσουν στο στάδιο της ενηλικίωσης.

Αν, το να είσαι έφηβος είναι δύσκολη υπόθεση, το να είσαι γονιός έχει επίσης κάποιες δύσκολες στιγμές.

Παρά το γεγονός ότι η σχέση με τον έφηβό σας εξακολουθεί να επηρεάζει καθοριστικά τη ζωή του, ταυτόχρονα το παιδί σας κατευθύνει  το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς του στην προσπάθεια ν' αποδεσμευτεί από την οικογένειά του, ώστε να διεκδικήσει τον αναδυόμενο ενήλικο εαυτό του. Δεν θα είστε πάντα το πρώτο άτομο στο οποίο θα απευθύνεται για συμβουλές, παρηγοριά ή συντροφιά.

Συχνά, ως γονείς, δεν είστε σίγουροι με ποιον ακριβώς τον τρόπο θα πρέπει να γεφυρώσετε το χάσμα και να πείτε στο παιδί σας ότι στέκεστε στο πλάι του.

Ωστόσο,η ζωή με τους εφήβους δεν είναι μόνο άγχος και κυκλοθυμικότητα. Είναι και μία περίοδος με κέφι, ενέργεια και γέλιο. Πολύ γέλιο, για την ακρίβεια.

Ένα στοιχείο που παρατηρούν οι περισσότεροι γονείς είναι ότι αρχίζει να εμφανίζεται μια έντονη αίσθηση χιούμορ, που οι έφηβοί τους δε διέθεταν ως παιδιά. Οι συζητήσεις μαζί τους θα γίνονται πολύ πιο πνευματώδεις απ' ότι μ' ένα οκτάχρονο παιδί.

Ως γονείς, πρέπει μα καταλάβετε τις εξελικτικές ανάγκες των εφήβων, ώστε να μπορέσετε να έχετε μαζί τους μία καλύτερη σχέση.

Πρέπει να μάθετε πως οι έφηβοι κοιμούνται μέχρι αργά επειδή αλλά ζει το βιολογικό τους ρολόι και όχι επειδή είναι τεμπέληδες. Ότι οι έφηβοι απολαμβάνουν τον σαρκασμό και τις επιχειρηματολογίες επειδή αναπτύσσεται η ικανότητά τους για αφηρημένη σκέψη και όχι επειδή θέλουν να σας τρελάνουν. Οι έφηβοι έχουν ανάγκη να περνούν ώρες ατέλειωτες με τους φίλους τους, γιατί χτίζουν τις βάσεις για την ανεξάρτητη ζωή τους, όχι γιατί 'έπαψαν να σας αγαπούν.

Στην πραγματικότητα, το παιδί σας σάς αγαπά και σάς νοιάζεται πάρα πολύ, ακόμα και όταν με το ζόρι λέει μία κουβέντα στο μεσημεριανό τραπέζι, ή σας φαίνεται σαν να μην έχει ακούσει τίποτα απ' όσα του είπατε τις τελευταίες μέρες.

Αν κατανοήσουμε τον κόσμο των εφήβων, θα μπορέσουμε ν' ανταποκριθούμε κατάλληλα, προσφέροντάς τους τις πληροφορίες που χρειάζονται. Μπορεί εμείς να θέλουμε να  μεταδώσουμε στα παιδιά μας τις δικές μας απόψεις και αξίες, αλλά συνειδητοποιούμε ότι ο έφηβός μας μπορεί να μην περπατά πάντα στο μονοπάτι που εμείς επιλέξαμε για εκείνον.

Κατά την περίοδο της εφηβείας θα πρέπει να είμαστε διαλλακτικοί γονείς και όχι αυταρχικοί, ενώ σταδιακά να διευρύνουμε και να χαλαρώνουμε τα όρια καθώς το παιδί θα “βγει” από την εφηβεία ως ένας ανεξάρτητος ενήλικας, που διαθέτει αυτοπειθαρχία και είναι ικανός να κάνει υπεύθυνες επιλογές μόνος του.

Τα χρόνια της εφηβείας είναι γεμάτα ανησυχία, καθώς στο διάστημα αυτό τα παιδιά μεγαλώνουν κατά το ήμισυ της συνολικής τους ανάπτυξης.

Κατά την περίοδο αυτή βιώνουν επίσης σημαντική συναισθηματική, γνωσιακή και κοινωνική ανάπτυξη και ως γονείς, είναι ένα πραγματικό θαύμα να το βλέπετε να εξελίσσεται μπροστά στα μάτια σας. 

Το κάπως άχαρο κυκλοθυμικό δεκατριάχρονο παιδί σας, σύντομα θα μεταμορφωθεί σ' ένα σοβαρό , συνειδητοποιημένο δεκαεννιάχρονο άτομο, γεμάτο σχέδια για μόρφωση, δουλειά ή ταξίδια, τα οποία μπορεί να χρειαστούν τη δική σας υποστήριξη, αλλά σίγουρα αντανακλούν τους προσωπικούς στόχους και τα όνειρά του.

Δουλειά σας, λοιπόν ,κατά τη διάρκεια της εφηβείας, είναι να μην έχετε δουλειά. 

Μην ανησυχείτε όμως. Υπάρχει η ανταμοιβή για σας, μετά απ' όλη τη σκληρή δουλειά κα ιτα ξενύχτια. Αν και δεν θα πάψετε ποτέ να είστε γονείς, τα χρόνια της ενεργούς συμμετοχής σας έληξαν. Μετά από λίγο καιρό θα πιάσετε τον εαυτό σας να χαμογελά με το ενήλικο πλέον παιδί σας και θα ξέρετε ότι χτίσατε μια φιλία που θα κρατήσει για όλη σας τη ζωή.

Αποφυγή του άγχους

Της Κατερίνας Φίλη ειδικά για τη «Γυναίκα»

«Η ζωή είναι πολύ σημαντικό πράγμα για να την παίρνουμε τόσο
σοβαρά».

Στη φράση αυτή συνοψίζεται η φιλοσοφία της ζωής, που θα μας βοηθήσει να περιορίσουμε το στρες, τις αγωνίες και τους φόβους μας.Πράγματι, μπορούμε με απλούς και πρακτικούς τρόπους να προσεγγίσουμε πιο ήρεμα, πιο χαλαρά τις αναποδιές, τις δυσκολίες και τα άγχη μας, να επαναπροσδιορίσουμε τις προτεραιότητές μας και να ανακαλύψουμε τι πραγματικά έχει σημασία στη ζωή μας. Μη βασανίζεστε λοιπόν με μικροπράγματα γιατί όλα είναι μικροπράγματα, κι όταν αισθάνεστε ότι δεν τα βγάζετε πέρα, ξανα θυμηθείτε πόσο πολύτιμη είναι η ζωή σας. Μην αγνοείτε το φαινόμενο της χιονοστιβάδας στη σκέψη σας

Μια πολύ σημαντική τεχνική για να αποκτήσετε περισσότερη γαλήνη είναι να συνειδητοποιήσετε πόσο γρήγορα ο αρνητικός και ανασφαλής τρόπος σκέψης μπορεί να ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Εχετε που προσέξει πόσο νευρικοί νιώθετε όταν αφήνεστε να παρασυρθείτε από τις σκέψεις σας; Και σαν να μην έφτανε αυτό, όσο περισσότερο σας απορροφούν οι λεπτομέρειες του θέματος που σας κάνει νευρικούς, τόσο πιο άσχημα νιώθετε. Η μία σκέψη οδηγεί στην άλλη και μετά ακόμα παραπέρα, μέχρι που σε κάποιο σημείο καταλήγετε να είστε φοβερά ταραγμένοι. Μπορεί για παράδειγμα, να ξυπνήσετε μέσα στη νύχτα και να θυμηθείτε κάποιο τηλεφώνημα που πρέπει να κάνετε την επομένη. Μετά, αντί να νιώσετε ανακούφιση που θυμηθήκατε ένα τόσο σημαντικό τηλεφώνημα, αρχίζετε να σκέφτεστε όλα όσα έχετε να κάνετε αύριο. Αρχίζετε να προβάρετε μια πιθανή συζήτηση με το αφεντικό σας και τελικά ταράζεστε ακόμη περισσότερο. Ετσι πολύ γρήγορα σκέφτεστε «Δεν το πιστεύω πόση δουλειά έχω, πρέπει να κάνω τουλάχιστον πενήντα τηλεφωνήματα τη μέρα! Μα ποιος τέλος πάντων έχει ζωή σαν τη δικιά μου!».

Η επόμενη δημοσίευση...."Μάθετε να ζείτε το παρόν"

Ενδοσχολική Βία - Μέρος Πρώτο

Ζήτημα Οικογένειας Παιδείας Κοινωνίας

Η βία ως κοινωνικό φαινόμενο είναι ένα κύμα που κατακλύζει τις ανθρώπινες κοινωνίες. Η βία δεν αποτελεί κοινωνικό φαινόμενο ούτε καν σύγχρονο. Είναι σύμπτωμα της ίδιας της ανθρώπινης φύσης. Δεν εξετάζεται όμως μόνο ως φαινόμενο ατομικού χαρακτήρα, αλλά και ως κοινωνικό φαινόμενο. Αναφέρεται ως προσωποποίηση της δύναμης από την αρχαία εποχή. Ο Ησίοδος την παρουσιάζει ως αδερφή του Ζήλου, της Νίκης και του Κράτους.
Κι όμως έρχεται στην επικαιρότητα συνήθως κατόπιν εορτής. Όταν ένα από τα χιλιάδες περιστατικά καταλήγει στα ΜΜΕ, γιατί έχει τραγική έκβαση. Η ψυχολογική όμως και η σωματική κακοποίηση είναι καθημερινή τραγωδία, από εκείνες που σημαδεύουν τις ψυχές και τα σώματα για όλη τη ζωή.
Η απόκτηση της γνώσης για όλες τις καταστάσεις βίας, είναι το πρώτο και βασικό βήμα που πρέπει να γίνει, για να μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει τέτοιες καταστάσεις. Και ξεκινώντας από το πρώτο θεμέλιο της ζωής, την οικογένεια, ας δούμε κατά πόσο συμβάλλει στην ενθάρρυνση ή μη βίαιων συμπεριφορών. Τα παιδιά δεν έχουν ανεπτυγμένη ικανότητα της συναισθηματικής ταύτισης με τους άλλους. Κατά κανόνα, μιμούνται  τις συμπεριφορές ενηλίκων, και αποδέχονται τις πράξεις και τις στάσεις τους ως πρότυπα της δικής τους συμπεριφοράς, μέσω μιας σύνθετης διαδικασίας που βασίζεται στη παρατήρηση.
Οικογενειακοί παράμετροι όπως έλλειψη φροντίδας, ενθάρρυνσης και υποστήριξης παιδιών από τους γονείς, αυταρχική συμπεριφορά, δημιουργούν πρότυπα βίας.

Ο σχολικός εκφοβισμός προκύπτει από την αδυναμία των ενηλίκων ή την άρνηση να αναγνωρίσουν ίσα δικαιώματα σε όλα τα μέλη της ανθρώπινης κοινωνίας, χωρίς εξαιρέσεις από την στιγμή της γέννησής τους. Δυστυχώς, οι θαυμάσιες πρωτοβουλίες μη κυβερνητικών οργανώσεων ή κρατικών φορέων για το σχολικό εκφοβισμό με τη μορφή διαφημιστικών καταχωρήσεων ή σποτ με επώνυμους πρωταγωνιστές, καθώς επίσης και τα τηλεοπτικά αφιερώματα, δεν επαρκούν στο ελάχιστο.
Ο Γκάντι έλεγε ότι η επιείκεια και το πνεύμα της ανοχής είναι δύο ιδιότητες που συνδέουν τον άνθρωπο με το θεό. Η αντιμετώπιση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού προαπαιτεί στην πραγματικότητα αυτήν ακριβώς την καλλιέργεια της ανεκτικότητας μεταξύ των ανθρώπων. Ίσως κάποιος να απορήσει: Μα δεν είναι το bullying ένα φαινόμενο με βιολογικά και ψυχολογικά αίτια που κατεξοχήν παρατηρείται από μεγαλύτερους και δυνατότερους που επικρατούν στα σχολεία;